«1821: Τιμή και Μνήμη» είναι ο τίτλος που θέτει το πλαίσιο των δράσεων που διοργανώνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για το 2021 – έτος εορτασμού των διακοσίων ετών από την Επανάσταση του 1821 – σε συνεργασία με την εθνική επιτροπή «Ελλάδα 2021» και την «Πρωτοβουλία 1821-2021».

Το πρόγραμμα των επετειακών εκδηλώσεων παρουσίασαν σήμερα σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου και η Επιτροπή του ΑΠΘ για το 1821. Πρόκειται για 17 μεγάλες εκδηλώσεις και μία ακόμη σε συνεργασία με το Γαλλικό προξενείο, η ημερομηνία της οποίας δεν έχει οριστικοποιηθεί. Καλύπτουν ένα ευρύ επιστημονικό και καλλιτεχνικό πεδίο, κάποιες είναι συμβολικές και άλλες επί τις ουσίας εορταστικές, παραδοσιακές και καινοτόμες, εθνικές και διεθνείς, εικαστικές, μουσικές, χορευτικές, εκδηλώσεις για ώριμους επιστήμονες και για νέους ερευνητές και φοιτητές, με διοργανωτή κάποιο από τα τμήματα του Πανεπιστημίου ή σε συνεργασία με φορείς, απευθύνονται κάποιες σε ειδικό και άλλες στο ευρύ κοινό της πόλης.

«Το Αριστοτέλειο κατέχει μία προνομιακή θέση στο επετειακό έτος για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση κι αυτό οφείλεται στον διττό του ρόλο. Συνδυάζει τόσο την ιδιότητα του ακαδημαϊκού ιδρύματος, που ορίζεται θεμελιωδώς από την ερευνητική δραστηριότητα, όσο και αυτήν του δημόσιου φορέα, που συνδιαλέγεται με την κοινωνία και εκπροσωπεί σε πολλαπλό επίπεδο την πόλη μας», δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ, εξηγώντας πως «οι εκδηλώσεις του Αριστοτελείου για το 2021 ορίζονται από τον μεθοδικό και διεπιστημονικό τους χαρακτήρα με συμμετοχή πλήθους τμημάτων και ερευνητών».

«Πρόθεσή μας ευθύς εξαρχής με τις εκδηλώσεις αυτές ήταν να ενδυναμώσουμε τον εξωστρεφή χαρακτήρα του Αριστοτελείου και είναι κάτι που επιτύχαμε μέσα από τη συνεργασία μας με τις δύο Εθνικές Επιτροπές, ‘’Ελλάδα 2021” και ‘’Πρωτοβουλία 1821-2021”. Συγχρόνως, με την προώθηση της εικόνας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και της ίδιας της Θεσσαλονίκης, επιθυμούμε να συνεισφέρουμε ουσιαστικά στον διάλογο περί δημόσιας ιστορίας στη χώρα μας, επισημαίνοντας ταυτόχρονα τη σημασία των ανθρωπιστικών σπουδών, οι οποίες πιστεύω ότι είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα του Αριστοτελείου σε σχέση με όλα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια», επισήμανε ο κ. Παπαϊωάννου, δίνοντας τον λόγο στα μέλη της Επιτροπής 1821 του ΑΠΘ.

«Με τη σκέψη στους ιστορικούς του μέλλοντος»

Για τη φιλοσοφία της διοργάνωσης μίλησε ο πρόεδρος της Επιτροπής, καθηγητής Ιστορίας Νεοτέρων Χρόνων του ΑΠΘ, Βασίλης Γούναρης. «Οι εορτασμοί του είδους είναι μέρος αυτού που ονομάζουμε δημόσια ιστορία. Το ΑΠΘ, με όσες πρωτοβουλίες πήρε, συμμετέχει αυτή τη στιγμή στην παραγωγή δημόσιας ιστορίας και οι πρωτοβουλίες αυτές που παίρνουμε κάποτε θα μελετηθούν και θα αποκωδικοποιηθούν μέσα σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο», παρατήρησε, διευκρινίζοντας πως στην προσέγγιση αυτή «το μήνυμα που θα εκπέμψει το ΑΠΘ σήμερα θα διαβαστεί ξανά, θα αποκωδικοποιηθεί από τους ιστορικούς τους μέλλοντος» και όταν συμβεί αυτό «ελπίζω να κατανοήσουν το βάθος της υποχρέωσης ενός μεγάλου πανεπιστημίου με ιστορία 100 ετών και αφετέρου την κρισιμότητα της κατάστασης λόγω της πανδημίας», όπως και ότι «το ΑΠΘ δεν περιόρισε τις φιλοδοξίες του, αλλά κινήθηκε με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, προσπάθησε να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα που να ανταποκρίνεται στην εικόνα του, στην εποχή μας, να είναι υλοποιήσιμο ακόμη και με συνθήκες πανδημίας -τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος του».

Το πρόγραμμα παρουσίασε αναλυτικά ο γραμματέας της Επιτροπής, καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου του ΑΠΘ, Παναγιώτης Γκλαβίνης, μιλώντας για τα τρία χαρακτηριστικά του, και συγκεκριμένα ότι «μέσα στην κλασική προσέγγιση προσπαθήσαμε να είμαστε καινοτόμοι […] να είμαστε περιεκτικοί ως προς τις επιστήμες, τα τμήματα, τους ανθρώπους , τις εκδηλώσεις και δράσεις που να αγκαλιάζουν όλη την Ελλάδα και […] επιχειρήσαμε να είμαστε εξωστρεφείς».

Ο κ. Γκλαβίνης γνωστοποίησε πως «βρισκόμαστε σε συζητήσεις με τη νέα πρόξενο της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη για τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης με Γάλλους ακαδημαϊκούς, ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες, που θα έχει τον τίτλο “Ελλάδα και Γαλλία οι δύο δισεκατονταετίες”, καθώς η ελληνική επανάσταση κάπου κινείται στον αστερισμό της γαλλικής».

Σε ό,τι αφορά τις συνθήκες που επιβάλλει η πανδημία και το ενδεχόμενο να μην επιτρέψουν την πραγματοποίηση δια ζώσης εκδηλώσεων εξήγησε πως «βρεθήκαμε στο δίλημμα να σπρώξουμε όλες τις εκδηλώσεις -τουλάχιστον τις πιο σημαντικές- το καλοκαίρι, όμως γρήγορα είπαμε ότι δε θα μας “πάρει από κάτω” η πανδημία, θα μείνουμε στον προγραμματισμό που είχαμε μήνα στον μήνα και δε θα πέσουμε στην παγίδα να τις μεταφέρουμε όλες σε ένα εικονικό μέλλον που πιστεύουμε ότι όλα θα είναι καλά», οπότε «σε περίπτωση που δεν μπορούμε να κάνουμε δια ζώσης κάποιες εκδηλώσεις και με ευρύ κοινό, ασφαλώς και θα τις πραγματοποιήσουμε ζωντανά με τα μέσα που που άλλωστε πάντοτε είχαμε στα συνέδριά μας».

«Το ύφος των εκδηλώσεων»

Σχετικά με το ύφος και την επιστημονική προσέγγιση των εκδηλώσεων ο κ. Γούναρης τόνισε ότι «στο μέτρο που ευθύνεται η επιτροπή, επιδιώχθηκε η διεπιστημονικότητα στο επίπεδο των δράσεων και της συμμετοχής πολλών φορέων πέραν του Πανεπιστημίου», ενώ σε ό,τι αφορά την ουσία «είναι καθήκον του κάθε επιστήμονα ο τρόπος, η διεπιστημονική ματιά κι είναι κομμάτι της επιμέρους οργάνωσης του κάθε συνεδρίου, τι είδους επιστήμονες θα φιλοξενήσει».

«Η δική μας ευθύνη ήταν να μην πρόκειται αποκλειστικά για μία ιστορική ματιά στην επανάσταση, μία προσέγγιση μόνο της διπλωματικής ιστορίας ή κάτι τέτοιο, αλλά να μπορέσουμε να καθοδηγήσουμε μία πολύπλευρη προσέγγιση του 21», διευκρίνισε ο καθηγητής. Ερωτηθείς αν θα επιχειρηθεί μια σε βάθος συζήτηση σε συγκρουσιακά θέματα- ιδεολογικά και πολιτικά φορτισμένα απάντησε: «Αυτό είναι στην ελεύθερη βούληση των ερευνητών. Το ΑΠΘ ανοίγει το πεδίο της έρευνας τόσο για την εκκλησιαστική ιστορία, την νομική, κάλεσε τους ιστορικούς επιστήμονες, πολιτικούς επιστήμονες, οικονομολόγους και δεν μπορεί κανείς να αποκλείει ούτε την απαγκίστρωση από φορτίσεις και αποδόμηση θεμάτων, ούτε την υποστήριξη υποθέσεων που υπάρχουν από το παρελθόν. Δεν μπορεί να δώσει κανείς σε ένα τόσο μεγάλο πρόγραμμα έναν συγκεκριμένο τόνο και από τη στιγμή που πρόκειται για ερευνητικές προτάσεις ιδρυμάτων δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει τίποτε». .

«Ο αγώνας το 1821 έγινε για την ελευθερία. Σε ένα πανεπιστήμιο η απόλυτη ελευθερία της σκέψης αν μη τι άλλο, σημαίνει πως θα πρέπει ο καθένας να μπορεί να πει οτιδήποτε. Ο στρατός, η εκκλησία ή ο κάθε φορέας όταν κάνουν εκδηλώσεις στον δικό τους χώρο, έχουν το δικαίωμα να είναι πιο συντηρητικοί. Έρχονται και το κάνουν σε εμάς, παίρνουν τα ρίσκα τους, γιατί εδώ εμείς δεν μπορούμε να βάλουμε φίμωτρο σε κανέναν, γιατί είμαστε περιεκτικοί και όλοι είναι ελεύθεροι να πούνε τις απόψεις τους», συμπλήρωσε ο κ. Γκλαβίνης.

Στην επιτροπή 1821 συμμετέχουν ως μέλη η αν. Καθηγήτρια Εκκλησιαστικής Ιστορίας Ευαγγελία Αμοιρίδου, ο επ, καθηγητής Νεώτερης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Δημήτρης Λυβάνιος, ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Αιμίλιος Μαυρουδής, ο καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας Ιωάννης Στεφανίδης και ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας και Επιγραφικής, Ιωάννης Τζιφόπουλος.

«Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων από σήμερα μέχρι Νοέμβριο του 2021»

Η αυλαία των εκδηλώσεων ανοίγει σήμερα με διαδικτυακό συνέδριο από την Νομική Σχολή του ΑΠΘ, με τίτλο «Δίκαιο και Επανάσταση του 1821», που θα διεξαχθεί σήμερα και αύριο διαδικτυακά μέσω του συνδέσμου www.auth.gr/video/28516. Οι εργασίες του συνεδρίου θα ξεκινήσουν στις 17: 30 με την επετειακή διάλεξη «Η ελληνική Εθνεγερσία του 1821 και η δικαιική συνείδηση στην πορεία του νέου Ελληνισμού», από τον ομότιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ και Αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Μαριάννο Καράση.

Σε ό,τι αφορά τις εκδηλώσεις από το νέο έτος, ο προγραμματισμός είναι να πραγματοποιηθούν δια ζώσης με παράλληλη διαδικτυακή μετάδοση, αλλά θα προσαρμοστεί στα δεδομένα για την εξέλιξη της πανδημίας και τα αντίστοιχα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύουν.

Στις 27 Ιανουαρίου προγραμματίζεται στην Αίθουσα Τελετών η ημερίδα «Από τα Καλάβρυτα στο Ναβαρίνο: Η στρατιωτική αφήγηση της Επανάστασης», μία εκδήλωση τιμής στο Στράτευμα, σε συνεργασία του ΑΠΘ με την Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ).

Στις 24-25 Φεβρουαρίου το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ, από κοινού με την ερευνητική ομάδα του έργου «ΔιαΠαΝτοΣ.21» του ΕΛΙΔΕΚ διοργανώνει στην Αίθουσα Τελετών θεματική επιστημονική Ημερίδα με θέμα «Ορθόδοξη Εκκλησία και Εθνεγερσία», για να προσεγγίσει καίρια ιστορικά αλλά και θεωρητικά ζητήματα, που άπτονται της στάσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την διεξαγωγή του Αγώνα για την Εθνεγερσία.

Στις 19-20 Μαρτίου το Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας διοργανώνει στο ΚΕΔΕΑ Διεθνές συμπόσιο με θέμα «Ο Ελληνικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας και οι Ηνωμένες Πολιτείες: Αφηγήσεις Μύθου και Πραγματικότητας».

Στις 25 Μαρτίου θα γίνει στο ΑΠΘ ο Επίσημος Εορτασμός της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου 1821, όπου τον πανηγυρικό της Ημέρας θα εκφωνήσει ο καθηγητής Νομικής του ΑΠΘ, Ευάγγελος Βενιζέλος

Στις 26 και 27 Μαρτίου στην εκδήλωση «Νέοι ιστορικοί του ΑΠΘ για το 1821», με τη χορηγία της Εθνικής Τράπεζας, δεκατρείς νέοι ερευνητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα παρουσιάσουν στην Αίθουσα Τελετών της Παλιάς Φιλοσοφικής του ΑΠΘ πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες επί αρχειακού υλικού σχετικού με το 1821.

Στις 27 Μαρτίου στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ εγκαινιάζεται η Έκθεση Τεκμηρίων για το 1821 από τη Συλλογή Τρικόγλου τού ΑΠΘ, σε συνεργασία της Βιβλιοθήκης Κέντρου Πληροφόρησης ΑΠΘ με το Τελλόγλειο.

«Η διαπάλη παράδοσης και νεωτερικότητας και το Σύνταγμα υπό το «κράτος» της Επανάστασης του 1821», είναι ο τίτλος επιστημονικού συνεδρίου με αντικείμενο την αξιολόγηση της πολιτικής και συνταγματικής ​κληρονομιάς της επανάστασης του 1821 από την οπτική γωνία της πολιτικής φιλοσοφίας, του δημοσίου δικαίου και της ιστορίας, που θα πραγματοποιηθεί στις 16 και 17 Απριλίου στην Αίθουσα Τελετών Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΔιαΠαΝτοΣ.21» του ΕΛΙΔΕΚ.

Σε συνεργασία της Νομικής Επιτροπής του ΑΠΘ με το Τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Τελετών ΑΠΘ, στις 18 Μαΐου εκδήλωση με θέμα «Η δίκη του ήρωα της Επανάστασης του ’21 Θεόδωρου Κολοκοτρώνη»

Στις 25 Μαΐου το Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ θα προβάλλει στο ειδική ημερίδα στο ΚΕΔΕΑ ντοκιμαντέρ που δημιούργησε με δικούς του ανθρώπινους και υλικούς πόρους με θέμα την Επανάσταση του 1821 στον ελληνικό κινηματογράφο.

Στις 26 Μαΐου στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα θα τελεστούν τα εγκαίνια έκθεσης εικαστικών έργων εμπνευσμένων από την Επανάσταση του 1821, τα οποία διακρίθηκαν στο πλαίσιο διαγωνισμού που προκήρυξε η Επιτροπή του ΑΠΘ για το 1821 και το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, με χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς.

Στις 31 Μαΐου, στο θέατρο Κήπου, το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και το Πανεπιστημιακό Γυμναστήριο του ΑΠΘ, με τη συμμετοχή και τη συνεργασία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών, του Τμήματος Θεάτρου του ΑΠΘ, θα παρουσιάσουν μια σύνθεση μουσικών και χορευτικών δρώμενων με γνώμονα τις γεωγραφικές περιοχές που αντιπροσωπεύονται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Επανάστασης.

Το πρόγραμμα «Ιάσων» του ΑΠΘ την 1η Ιουνίου διοργανώνει στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας Διεθνές Συνέδριο για τις Ελληνικές Σπουδές με τίτλο: «Η Ρωσία και η Ελληνική Επανάσταση του 1821»

Το Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ σε συνεργασία με την εταιρία International Association of Byron Societies (IABS) διοργανώνει 28 Ιουνίου – 4 Ιουλίου 2021, στην αίθουσα τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής το 46ο Διεθνές Συνέδριο για τον Λόρδο Μπάιρον με τίτλο «Byron: Wars and Words»

Στις 7 Οκτωβρίου στην αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής ΑΠΘ το πρόγραμμα «Ιάσων» παρουσιάζει μουσικό – ποιητική βραδιά για την Ελληνική Επανάσταση στη Ρωσική Διανόηση.

Στις 25 Οκτωβρίου το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου οργανώνουν εκδήλωση τιμής στον Κυπριακό Ελληνισμό και στους Αγώνες του για την Εθνική Παλιγγενεσία. Η εκδήλωση θα διεξαχθεί στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ με ομιλητή και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.

Στις 11 και 12 Νοεμβρίου, στο ΚΕΔΕΑ ΑΠΘ, το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών διοργανώνει εκδήλωση για «τα Οικονομικά της Επανάστασης».

 

Σμαρώ Αβραμίδου

Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ