Πότε υποβάλλεται αίτηση στην ΕΗΔΕ;
α. Τα χρηματοδοτούμενα ερευνητικά έργα που, κατά δήλωση της/του ΕΥ, περιλαμβάνουν έρευνα στον άνθρωπο, σε υλικό που προέρχεται από άνθρωπο (γενετικό υλικό, κύτταρα, ιστοί και προσωπικά δεδομένα), σε ζώα ή στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, υποβάλλονται υποχρεωτικά προς έγκριση στην ΕΗΔΕ πριν από την έναρξη υλοποίησής τους.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που οι εν λόγω ερευνητικές προτάσεις υποβληθούν πρώτα προς έγκριση στις Επιτροπές Δεοντολογίας της Έρευνας ή τις Επιτροπές Βιοηθικής, που λειτουργούν σε Σχολές ή Τμήματα του ΑΠΘ, οι τελευταίες εισηγούνται στην ΕΗΔΕ, η οποία είναι το αποφασιστικό όργανο για την οριστική έγκριση της ερευνητικής πρότασης.
β. Υπάρχει η δυνατότητα υποβολής αίτησης στην ΕΗΔΕ στην περίπτωση εκπόνησης μεταδιδακτορικής έρευνας, διδακτορικής διατριβής, διπλωματικής μεταπτυχιακής εργασίας, πτυχιακής εργασίας ή άλλου ερευνητικού έργου, πλην των ανωτέρω, όπου η δημοσιοποίηση των πορισμάτων του μπορεί να απαιτεί, ως προϋπόθεση, τη θετική γνωμοδότηση από την ΕΗΔΕ.
Σημειώνεται ότι για τη β΄ περίπτωση, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται και στην Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας / Επιτροπή Βιοηθικής που λειτουργεί στο Τμήμα ή τη Σχολή τους (εφόσον λειτουργεί), καθώς δεν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ή τον Κανονισμό Αρχών και Λειτουργίας της ΕΗΔΕ ΑΠΘ η υποχρεωτική υποβολή αίτησης στην ΕΗΔΕ.
Σε κάθε περίπτωση, η υποβολή αίτησης προς την ΕΗΔΕ, και η έκδοση της σχετικής εγκριτικής απόφασης, πραγματοποιούνται πριν από την έναρξη της έρευνας και όχι κατά τη διάρκεια, ή μετά την ολοκλήρωσή της.
Ποιος υπογράφει την αίτηση;
- Στην περίπτωση των χρηματοδοτούμενων ερευνητικών έργων, η αίτηση υπογράφεται από την/τον επιστημονική/ό υπεύθυνη/ο.
- Στην περίπτωση μεταδιδακτορικής έρευνας, διδακτορικής διατριβής, διπλωματικής μεταπτυχιακής εργασίας, πτυχιακής εργασίας, η αίτηση υπογράφεται από την/τον επιβλέπουσα/οντα Καθηγήτρια/τή.
Ποια έντυπα υποβάλλονται κατά την κατάθεση της αίτησης;
Ι. Αίτηση
- Συμπληρώνονται τα στοιχεία της/του επιστημονικής/ού υπεύθυνης/ου ή της/του επιβλέπουσας/οντα Καθηγήτριας/τή.
- Συμπληρώνεται ο τίτλος του ερευνητικού έργου και η πηγή χρηματοδότησης (εφόσον υπάρχει).
- Στο τελευταίο πεδίο πρέπει να μνημονεύονται ρητά τα συνυποβαλλόμενα έντυπα για κάθε περίπτωση.
- Το κείμενο του εντύπου δύναται να συμπληρώνεται και με πρόσθετα στοιχεία κατά την κρίση της/του αιτούσας/ντος.
ΙΙ. Δήλωση
- Συμπληρώνονται τα στοιχεία της/του επιστημονικής/ού υπεύθυνης/ου ή της/του επιβλέπουσας/οντα Καθηγήτριας/τή.
- Συμπληρώνεται ο τίτλος του ερευνητικού έργου και η πηγή χρηματοδότησης (εφόσον υπάρχει).
- Με το εν λόγω έντυπο, η αιτούσα/ών δηλώνει ότι έλαβε γνώση του Κανονισμού Αρχών και Λειτουργίας της ΕΗΔΕ ΑΠΘ και ότι αναλαμβάνει την υποχρέωση να συμμορφωθεί με τις διατάξεις του, καθώς και με τις αποφάσεις της ΕΗΔΕ ΑΠΘ που σχετίζονται με την έρευνά της/του.
- Περαιτέρω, δηλώνει, μεταξύ άλλων, ότι υποχρεούται να γνωστοποιεί αμέσως στην ΕΗΔΕ ΑΠΘ οποιαδήποτε ουσιώδη αλλαγή προκύπτει ή οποιοδήποτε ζήτημα ηθικής ή δεοντολογίας ανακύπτει κατά την υλοποίηση του ερευνητικού έργου.
ΙΙΙ. Ερωτηματολόγιο – Έκθεση αυτοαξιολόγησης
- Πέρα από τη συμπλήρωση των κλειστών ερωτήσεων (Ναι – Όχι), η/ο επιστημονική/ός υπεύθυνη/ος αναγράφει περίληψη της ερευνητικής πρότασης και συνοπτική έκθεση, στην οποία πρέπει να προσδιορίζει αν ο σκοπός και η μεθοδολογία του ερευνητικού έργου συμβιβάζονται με τις αρχές της ηθικής και δεοντολογίας, τις οποίες το ΑΠΘ αναγνωρίζει ως θεμελιώδεις και με τη σχετική νομοθεσία και να περιγράφει τους επιδιωκόμενους στόχους, τα προσδοκώμενα επιστημονικά οφέλη και αναλυτικά τη μέριμνα που ελήφθη για τη συμμόρφωση του έργου με τις διατάξεις του Κανονισμού Αρχών και Λειτουργίας της ΕΗΔΕ ΑΠΘ.
Ειδικότερα, στην εν λόγω έκθεση – περίληψη (και αναλόγως και με τις απαντήσεις που δόθηκαν) θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να αναφέρονται τα κάτωθι:
– ο σκοπός και ο σχεδιασμός του ερευνητικού έργου,
– οι επιδιωκόμενοι στόχοι και τα προσδοκώμενα οφέλη που θα προκύψουν από το έργο,
– τα κριτήρια επιλογής των συμμετεχόντων,
– σε περίπτωση συμμετοχής μελών ευάλωτων ομάδων ή ανηλίκων, ειδική αιτιολόγηση για την αναγκαιότητα συμμετοχής τους στην έρευνα,
– σε περίπτωση συμμετοχής ατόμων που δεν είναι ικανά να συναινέσουν, αναφορά στον τρόπο με τον οποίο θα ληφθεί νόμιμα η συναίνεση για τη συμμετοχή τους στην έρευνα,
– αν η έρευνα περιλαμβάνει επεξεργασία προσωπικών δεδομένων: ποιο είναι το σύνολο των προσωπικών δεδομένων που θα συγκεντρωθούν για κάθε συμμετέχοντα, με ποιο τρόπο θα γίνει η συλλογή και καταγραφή των προσωπικών δεδομένων, ποια μέτρα θα ληφθούν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων [τυχόν ανωνυμοποίηση, ψευδωνυμοποίηση, δικαιώματα πρόσβασης στα δεδομένα, περίοδος διατήρησής τους, τρόπος καταστροφής τους κ.λπ.]
– εάν υπάρχει ανάγκη για πρόσβαση σε προηγούμενα ιατρικά αρχεία των ατόμων που θα συμμετάσχουν στο έργο, πως θα εξασφαλισθεί η άδεια πρόσβασης σε αυτά.
– εάν πρόκειται για μελέτες με χρήση ζώων: το είδος και η ηλικία των ζώων που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της μελέτης, η προέλευση αυτών των ζώων και ο αριθμός τους, η αναγκαιότητα χρήσης ζώων έναντι άλλων εναλλακτικών λύσεων (π.χ. νέες in vitro τεχνικές), η διασφάλιση της αρχής της μείωσης του αριθμού και της λιγότερης δυνατής επιβάρυνσης και ταλαιπωρίας των ζώων που θα χρησιμοποιηθούν, η κατάληξη των ζώων μετά το πέρας της μελέτης, σε περίπτωση που ο θάνατος είναι το καταληκτικό σημείο, το σημείο της διαδικασίας που θα οριστεί ως κρίσιμο για τη θανάτωση του ζώου και η μέθοδος θανάτωσης που θα ακολουθηθεί (βάσει του Προεδρικού Διατάγματος 56/2013), ο λόγος για τον οποίο είναι αναγκαίος ο θάνατος και τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου στα ζώα, κ.λπ.
Στη συνοπτική αυτή περιγραφή θα πρέπει να γίνονται παραπομπές στις σελίδες του ερευνητικού πρωτοκόλλου, στις οποίες γίνεται η σχετική αναφορά.
ΙV. Έντυπο Παροχής Ενημερωμένης Συγκατάθεσης ή Έντυπο Ενημέρωσης των συμμετεχόντων (εφόσον απαιτείται)
α. Έντυπο Παροχής Ενημερωμένης Συγκατάθεσης
- Απαραίτητη προϋπόθεση της υλοποίησης ερευνητικών έργων που προϋποθέτουν τη συμμετοχή ανθρώπων είναι η λήψη της συγκατάθεσής τους εγγράφως, αφού προηγηθεί πλήρης, κατάλληλη ενημέρωση.
- Κάθε συμμετέχουσα/ων σε έρευνα πρέπει να ενημερώνεται επαρκώς για τους στόχους, τις μεθόδους, τις πηγές χρηματοδότησης, τις ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων, την εγκατάσταση στην οποία υλοποιείται το ερευνητικό έργο, τα αναμενόμενα οφέλη, τον τρόπο χειρισμού και προστασίας των προσωπικών δεδομένων του, τους πιθανούς κινδύνους και τυχόν όχληση που μπορεί να του επιφέρει η συμμετοχή της/του στην έρευνα.
- Η συγκατάθεση των συμμετεχόντων στην έρευνα δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα καταναγκασμού ή παραπλάνησης και δύναται να ανακληθεί σε κάθε φάση της έρευνας.
β. Έντυπο Ενημέρωσης
Εφόσον δεν απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση, όπως στην περίπτωση διεξαγωγής έρευνας με ανώνυμα ερωτηματολόγια, αντί του εντύπου παροχής ενημερωμένης συγκατάθεσης δίνεται στις/ους συμμετέχουσες/οντες στην έρευνα μόνο έντυπο ενημέρωσης, το οποίο, πέρα από τα στοιχεία για την έρευνα [προκειμένου οι συμμετέχοντες να αποφασίσουν για τη συμμετοχή τους στην έρευνα], πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνει το κάτωθι κείμενο:
«…Κάθε επεξεργασία προσωπικών δεδομένων γίνεται σε συμμόρφωση με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων λαμβάνοντας τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα. Τα προσωπικά σας δεδομένα διατηρούνται μόνο για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τους νόμιμους σκοπούς για τους οποίους συλλέχθηκαν διασφαλίζοντας την ασφαλή καταστροφή τους, όταν παρέλθει το νομικά προβλεπόμενο χρονικό διάστημα ή παύσει να υφίσταται ο σκοπός της επεξεργασίας τους και δεν υπάρχει καμία νομική απαίτηση ή νόμιμο συμφέρον ή δικαίωμα για τη συνέχιση της τήρησής τους. Για την Πολιτική Προστασίας του ΑΠΘ μπορείτε να ενημερωθείτε στο https://www.auth.gr/wp-content/uploads/politiki_prostasias_apth.pdf
Μετά την υποβολή των απαντήσεών σας δεν απαιτείται πλέον για τους σκοπούς της έρευνας η εξακρίβωση της ταυτότητάς σας από τους υπεύθυνους επεξεργασίας των προσωπικών σας δεδομένων, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να μην υποχρεούνται να αποκτούν ή να διατηρούν ή να επεξεργάζονται συμπληρωματικές πληροφορίες για την εξακρίβωση της ταυτότητας σας. Κατά συνέπεια δεν υφίστανται τα εξής δικαιώματα: α) το δικαίωμα πρόσβασης στα προσωπικά σας δεδομένα, β) το δικαίωμα διόρθωσης, γ) το δικαίωμα διαγραφής, δ) το δικαίωμα περιορισμού της επεξεργασίας και ε) το δικαίωμα στη φορητότητα των δεδομένων σύμφωνα με το Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων…»».
V. Το πλήρες ερευνητικό πρωτόκολλο του έργου.
VI. Έγκριση/εις από άλλες αρμόδιες αρχές (ΕΑΠΠ, ΕΗΔΕ άλλου ιδρύματος, ΕΑΙΥΑ, κ.λπ.) (αν προβλέπεται/ονται)
VII. Οποιαδήποτε άλλα σχετικά συνοδευτικά έντυπα ή άλλο υποστηρικτικό υλικό του ερευνητικού έργου, κρίνεται απαραίτητο από την/τον ερευνήτρια/τη, καθώς και το σύνολο των εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή δεδομένων.
Ειδικότερα, στην περίπτωση διεξαγωγής έρευνας μέσω ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων, υποβάλλονται υποχρεωτικά τα ερωτηματολόγια και οι οδηγοί συνέντευξης. Επισημαίνεται ότι εάν η διανομή των ερωτηματολογίων θα γίνει με ηλεκτρονικά μέσα, αποδεκτή είναι η χρήση της πλατφόρμας LimeSurvey. Θα πρέπει να αναφέρεται ρητά στο ερευνητικό πρωτόκολλο.
Τέλος, σημειώνεται ότι εάν η νομοθεσία προβλέπει έγκριση ή αδειοδότηση ενός ερευνητικού έργου από άλλη αρμόδια δημόσια υπηρεσία, διοικητικό όργανο ή ανεξάρτητη διοικητική αρχή, η σχετική απόφαση της ΕΗΔΕ δεν υποκαθιστά την εν λόγω έγκριση ή αδειοδότηση. Η ΕΗΔΕ δεν φέρει καμία ευθύνη για τη μη λήψη από πλευράς ερευνητριών/τών των απαιτούμενων αδειών. Συνιστάται οι ερευνητικές προτάσεις που υποβάλλονται στην ΕΗΔΕ, να έχουν ήδη εξασφαλίσει την έγκριση που απαιτείται από το/α εκάστοτε αρμόδιο/α διοικητικό/α όργανο ή Αρχή/ές. Αν, ωστόσο, η πρόταση υποβληθεί πρώτα στην ΕΗΔΕ, η ΕΗΔΕ κρίνει επί της ουσίας χωρίς να απαιτεί την προηγούμενη έγκριση του αρμόδιου διοικητικού θεσμού. Στην απόφασή της, πρέπει να υπενθυμίζει στην ερευνήτρια/τή την ανάγκη της εν λόγω έγκρισης/αδειοδότησης, προκειμένου να εκτελεστεί το ερευνητικό έργο. Αν η ΕΗΔΕ επιληφθεί σε δεύτερο χρόνο, μπορεί να διατυπώσει επιπλέον παρατηρήσεις ως συστάσεις προς την/τον ερευνήτρια/τή, για τη βελτίωση της ερευνητικής πρότασης από πλευράς ηθικής και δεοντολογίας.
Που υποβάλλεται η αίτηση;
Η αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα αυτής υποβάλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση ethics@rc.auth.gr (με ψηφιακή υπογραφή). Αν δεν υπάρχει δυνατότητα ψηφιακής υπογραφής, υποβάλλονται αυτοπροσώπως στα γραφεία της ΜΟΔΥ του ΕΛΚΕ ΑΠΘ, στη γραμματεία της ΕΗΔΕ.
Ποια είναι η διαδικασία πρωτοκόλλησης της αίτησης;
Η/Ο γραμματέας της ΕΗΔΕ ελέγχει εάν η αίτηση που υποβάλλεται είναι πλήρης (υπογεγραμμένη αίτηση, σύνολο συνοδευτικών εντύπων κατά περίπτωση). Εάν διαπιστωθεί έλλειψη, ενημερώνεται η/ο αιτούσα/ών, προκειμένου να προβεί στις απαιτούμενες διορθώσεις ή/και συμπληρωματικές ενέργειες. Η αίτηση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου όταν είναι πλήρης σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο.
Πως ορίζεται εισηγητής;
Μόλις πρωτοκολληθεί η αίτηση, διαβιβάζεται αμελλητί ηλεκτρονικά στον Πρόεδρο της ΕΗΔΕ, ο οποίος ορίζει εισηγήτρια/τή, μέλος της ΕΗΔΕ, κατά προτεραιότητα, ανάλογα με το επιστημονικό αντικείμενο του ερευνητικού έργου. Αν το γνωστικό αντικείμενο του έργου δεν μπορεί να καλυφθεί από τα μέλη της ΕΗΔΕ, ορίζεται εξωτερικός εμπειρογνώμονας, ο οποίος γνωμοδοτεί (εισηγείται προς την ΕΗΔΕ).
Εάν στο πρόσωπο του εισηγητή συντρέχει λόγος σύγκρουσης συμφερόντων, αυτός οφείλει να το δηλώσει στον Πρόεδρο της ΕΗΔΕ, ο οποίος μεριμνά για την αντικατάστασή του.
Ποια είναι η προθεσμία έκδοσης της σχετικής απόφασης της ΕΗΔΕ;
Η ΕΗΔΕ συζητά το αίτημα, λαμβάνοντας υπόψη την εισήγηση της/του εισηγήτριας/τή και αποφασίζει μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις δεκαπέντε (15) ημέρες από την υποβολή της αίτησης και όλων των απαραίτητων συνοδευτικών εγγράφων, καθώς και την τυχόν παροχή πρόσθετων διευκρινίσεων. Αν μέσα στην προθεσμία των δεκαπέντε (15) ημερών, η ΕΗΔΕ δεν συζητήσει το αίτημα, η αίτηση θεωρείται εγκεκριμένη.
Ποιο μπορεί να είναι το περιεχόμενο της απόφασης της ΕΗΔΕ;
Η ΕΗΔΕ αξιολογεί την ερευνητική πρόταση και:
α. την εγκρίνει,
β. προβαίνει σε συστάσεις και σε εισηγήσεις για την αναθεώρησή της, εφόσον προκύπτουν ηθικά και δεοντολογικά κωλύματα. Οι συστάσεις και εισηγήσεις πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένες.
Στην περίπτωση που η ΕΗΔΕ προβεί σε συστάσεις ή/και εισηγήσεις, η/ο αιτούσα/ών οφείλει να καταθέσει εκ νέου την αίτηση συμμορφούμενη/ος με αυτές. Αν με την εκ νέου κατάθεση της αίτησης διαπιστώνεται συμμόρφωση της/του αιτούσας/ούντος, η ΕΗΔΕ εγκρίνει την πρόταση, διαφορετικά προβαίνει εκ νέου σε συστάσεις σύμφωνα με την περ. β της προηγούμενης παραγράφου. Η διαδικασία αυτή δεν δύναται να επαναληφθεί περισσότερο από τρεις (3) φορές.
Περαιτέρω, η ΕΗΔΕ, μπορεί όποτε κρίνει σκόπιμο, να ζητήσει περαιτέρω πληροφορίες ή διευκρινίσεις από την/ον επιστημονική/ό υπεύθυνη/ο του ερευνητικού έργου και να παρακολουθεί την εξέλιξη των έργων που εγκρίνει, όπως αναφορά ή/και υποβολή περιοδικών εκθέσεων προς την ΕΗΔΕ, για θέματα τα οποία σχετίζονται με την τήρηση του ηθικού και δεοντολογικού πλαισίου, ιδίως για τα παρακάτω στοιχεία: α) τον αριθμό των συμμετεχουσών/όντων, β) τυχόν απρόβλεπτα προβλήματα που εμφανίστηκαν, απροσδόκητα ευρήματα, καθώς και πληροφορίες για τυχόν ατυχή περιστατικά και τον τρόπο αντιμετώπισής τους, γ) τις αποχωρήσεις συμμετεχουσών/όντων. Ο Πρόεδρος της ΕΗΔΕ ορίζει, για κάθε ερευνητική πρόταση που χρήζει επιπλέον ελέγχων ή περιοδικής επαναξιολόγησης, μέλος της ΕΗΔΕ (κατά προτεραιότητα) ή εξωτερική/ό εμπειρογνώμονα, ως υπεύθυνη/ο της διενέργειας των απαραίτητων ελέγχων.
Ποιες πληροφορίες περιλαμβάνει η απόφαση της ΕΗΔΕ;
Η απόφαση περιλαμβάνει:
α. το όνομα και τον τίτλο της/του υπεύθυνου/ης ερευνήτριας/τή,
β. τον ακριβή τίτλο του πρωτοκόλλου που εξετάσθηκε,
γ. τα συνοδευτικά έγγραφα τα οποία εξετάσθηκαν,
δ. την ημερομηνία λήψης της απόφασης,
ε. απαρίθμηση ενδεχόμενων υποχρεώσεων της/του ερευνήτριας/τή, π.χ. υποβολή περιοδικών ή εφάπαξ εκθέσεων,
στ. σε περίπτωση απάντησης για αναθεώρηση ή τροποποίηση, πλήρη αιτιολόγηση,
ζ. υπενθύμιση στην/ον ερευνήτρια/τή της υποχρέωσης αδειοδοτήσεων από άλλους διοικητικούς φορείς/αρχές (όπου απαιτείται),
η. ημερομηνία και υπογραφή της/του Προέδρου ή, σε περίπτωση κωλύματός της/του, της/του Αντιπροέδρου της ΕΗΔΕ.
Πως ενημερώνεται ο/η αιτών/ούσα;
Η/Ο ενδιαφερόμενη/ος ενημερώνεται εγγράφως για την απόφαση σε διάστημα τριών (3) εργασίμων ημερών από τη συνεδρίαση. Οι αποφάσεις της ΕΗΔΕ είναι δεσμευτικές για τις/ους ερευνήτριες/ητές και το ΑΠΘ.
Υπάρχει δυνατότητα να ζητηθεί επανεξέταση της απόφασης;
Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να καταθέσει, ενώπιον της ΕΗΔΕ, μέσα σε δέκα (10) ημέρες από την έκδοση της απόφασης, αίτηση θεραπείας κατά των συστάσεων της Επιτροπής υποβάλλοντας νέα στοιχεία. Για την εξέταση της αίτησης θεραπείας, η ΕΗΔΕ ζητά τη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, η οποία οφείλει να τη διατυπώσει μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες. Αν η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής δε διατυπώσει γνώμη μέσα στην ανωτέρω προθεσμία, η ΕΗΔΕ προχωρεί στην εξέταση της αίτησης θεραπείας χωρίς τη γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής.
Που θα βρω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ανωτέρω;
α. Στον Κανονισμό Αρχών και Λειτουργίας της ΕΗΔΕ ΑΠΘ.
β. Στον ν. 4521/2018 (ΦΕΚ Α’ 38) «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και άλλες διατάξεις» (άρθρα 21-27).
Που θα βρω περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων;
- Σε ποιον μπορούν να απευθυνθούν τα υποκείμενα της έρευνας για να διαμαρτυρηθούν ή να καταγγείλουν κάτι σχετικά με τη διεξαγωγή της έρευνας;
- Στη γραμματεία της ΕΗΔΕ ΑΠΘ στο e-mail: ethics@rc.auth.gr.
- Για θέματα που αφορούν αποκλειστικά στην επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, μπορούν να απευθυνθούν τόσο στην ΕΗΔΕ ΑΠΘ όσο και στην Υπεύθυνη Επεξεργασίας Δεδομένων (DPO) του ΑΠΘ στο e-mail: data.protection@auth.gr.