Η Μαρία Καβάλα γεννήθηκε το 1968 στη Θεσσαλονίκη. Είναι Επίκουρη καθηγήτρια Ιστορίας των αποκλεισμών και διακρίσεων (Σύγχρονη ιστορία) στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ ενώ δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (2010) και στο Ελληνικό Ανοιχτό Πάν/μιο (2010-2023). Το διάστημα 1990-2011, εργάστηκε σε φιλολογικές και επιστημονικές επιμέλειες στις εκδόσεις «Salto», «Βάνιας», στην Εκδοτική Βορείου Ελλάδος και στον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.
Σπούδασε Ιστορία στο Ιόνιο Πάν/μιο και ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορική διατριβή στην Ιστορία, στα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ και στο Παν/μιο Κρήτης αντίστοιχα. Ασχολείται ερευνητικά με την ελληνική κοινωνική-οικονομική ιστορία και την προφορική ιστορία κατά το μεσοπόλεμο, τα χρόνια της γερμανικής κατοχής και μεταπολεμικάˑ ακόμη με τη γενοκτονία των Εβραίων (Ολοκαύτωμα), την ιστορία του αντισημιτισμού καθώς και με την ιστορία ιδεολογιών και πρακτικών αποκλεισμού και διακρίσεων στον 20ό αι.
Είναι γραμματέας του ΔΣ της ΕΔΙΑ Μακεδονίας ενώ διετέλεσε ταμίας στο ΔΣ της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας από το 2016-2021. Επιπλέον είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Ένωσης Ιστορικών (https://greekhistorians.com/) καθώς και μέλος του Διεπιστημονικού Εργαστηρίου Παρευξείνιων και Μεσογειακών Μελετών στο ΑΠΘ (https://ilabsem.web.auth.gr/). Έχει συμμετάσχει σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια, σε ερευνητικά προγράμματα, σε επιμέλειες εκθέσεων και ιστορικών ντοκιμαντέρ και έχει λάβει υποτροφίες ΙΚΥ, Αριστεία ΑΠΘ, υποτροφίες «Αλμπέρτο Ναρ», Κοινωφελούς Ιδρύματος Λάτση, Yad Vashem, Rothschild και υποτροφία Fulbright στο πανεπιστήμιο UCSB.