Σκοπός

Σκοπός του Εργαστηρίου

Το «Εργαστήριο Μελέτης για τη Διαφάνεια, τη Διαφθορά και το Οικονομικό Έγκλημα» (Ε.Μ.Δ.Δ.Ο.Ε.), έχει ως σκοπό να υπηρετεί, πέρα από τις διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες της Νομικής Σχολής και των άλλων Τμημάτων του ΑΠΘ, το σχεδιασμό της θεσμικής ανασυγκρότησης της χώρας προς την κατεύθυνση της διεύρυνσης της διαφάνειας και μιας πιο αποτελεσματικής και δικαιοκρατικής αντιμετώπισης της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος. Για το σκοπό αυτό το Εργαστήριο αναπτύσσει δράσεις που προωθούν έμπρακτα τους συγκεκριμένους στόχους και ενισχύουν τη συνείδηση των οργάνων της Πολιτείας και της κοινωνίας των Πολιτών για τη σπουδαιότητα της επίτευξής τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο στόχο του Εργαστηρίου αποτελεί αυτονόητα και η υπηρέτηση όλων εκείνων των θεσμών που συμβάλλουν γενικότερα στη δικαιοκρατική λειτουργία της πολιτείας, και ιδιαίτερα στην ορθή απονομή της δικαιοσύνης.

Βασικοί άξονες της φιλοσοφίας και της δράσης του Εργαστηρίου

Στη νομική επιστήμη αποτελεί εκτίμηση καθολικής πλέον παραδοχής ότι τα –παραγνωρισμένα παλαιότερα ως προς τη βλαπτική κοινωνική δυναμική τους– φαινόμενα της αδιαφάνειας, της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος συνιστούν κοινωνικές εκδηλώσεις που απειλούν την ισότητα των ευκαιριών, τη δίκαιη κατανομή πλούτου και τα ίδια τα θεμέλια της ευημερίας των λαών, καθώς αναιρούν θεμελιώδεις αρχές που είναι σημαντικές για τη δημοκρατική λειτουργία των επιμέρους κοινωνιών, όπως η αμεροληψία, η αντικειμενικότητα, η ισονομία και η προστασία των ασθενέστερων ομάδων. Τα φαινόμενα αυτά και οι οικονομικές πρακτικές που τα προκαλούν ή και τα συνοδεύουν, πλήττουν παράλληλα δομικά στοιχεία των εθνικών οικονομικών συστημάτων, ακυρώνοντας έτσι, κατ’ ουσία, κάθε προσπάθεια για μια οικονομικά αποτελεσματική και ισόρροπη κατανομή πόρων και προσόδων, για μια δίκαιη παραγωγή και διανομή αγαθών και για την επικράτηση ενός ελεύθερου, θεμιτού και κοινωνικά επωφελούς ανταγωνισμού μεταξύ των δρώντων οικονομικών υποκειμένων. Ενόψει των παραπάνω, λαμβάνοντας υπόψη και τη σύγχρονη ιστορική συγκυρία στην Ελλάδα, η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου συστήματος κανόνων και αρχών για τη βέλτιστη και σφαιρική αντιμετώπιση των φαινομένων της αδιαφάνειας, της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος από όλους τους κλάδους του δικαίου, αλλά και η υποστήριξη της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης γι’ αυτό το σκοπό,  αποτελούν ανάγκη και αίτημα ύψιστης προτεραιότητας.

Το Εργαστήριο, ως σταθερή δομή εστιασμένης και διακλαδικής ακαδημαϊκής έρευνας και διδασκαλίας που ασχολείται σφαιρικά με τα παραπάνω φαινόμενα, παροτρύνει και υποστηρίζει νέους επιστήμονες στην έρευνα αυτών, αποβλέπει να συμβάλει στη διαμόρφωση συνειδήσεων για τη διαφάνεια στο δημόσιο βίο και στις ιδιωτικές συναλλαγές, ενώ αναπτύσσει παράλληλα δράσεις σχετικές με την εφαρμογή του δικαίου στην πράξη και επιδιώκει να λειτουργεί σε μόνιμη βάση συμβουλευτικά και για τη νομοθετική εξουσία. Ειδικότερα, το Εργαστήριο φιλοδοξεί να καταστήσει εφικτή τη διαχρονική διατύπωση αξιόπιστων προτάσεων και να υποστηρίξει τη χώρα στην κατάστρωση ενός νηφάλιου, συστηματικού και αποτελεσματικού στρατηγικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση και πρόληψη των σχετικών φαινομένων, αλλά και για την αναμόρφωση –κάθε φορά που θα χρειάζεται– του θεσμικού της πλαισίου με σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και των δικαιοκρατικών αρχών του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού. Παράλληλα, φιλοδοξία του Εργαστηρίου είναι να αναδείξει το ρόλο μιας ανεξάρτητης, δικαιοκρατικά προσανατολισμένης και αποτελεσματικής απονομής της δικαιοσύνης στη χώρα και να συμβάλλει σ’ αυτήν μέσα από τις επιμέρους δραστηριότητές του.